Osmanlı Para Vakıfları Kanûnî Dönemi Üsküdar Örneği, 2003

TABLO VE GRAFİK LİSTESİ
 
KISALTMALAR
 
ÖNSÖZ
 
GİRİŞ
 
A. Vakıf Nedir
 
B. Osmanlı Cemiyetinde Vakıfların Yeri ve Fonksiyonları
 
1. Vakıf Müessesesi ve Malî Sistem İçindeki Yeri
 
2. Vakıfların Osmanlı Cemiyetindeki Yeri ve Fonksiyonları
 
C. Para Vakıfları ve Vakıf Sistemi İçindeki Yeri
 
D. Araştırmanın Konusu ve Sınırları
 
E. Konunun Literatür İçindeki Yeri
 
F. Kaynaklar ve Konunun Ele Alınışı
 
BİRİNCİ BÖLÜM
 
PARA VAKIFLARININ KURULUŞ VE İŞLEYİŞLERİ
 
A Para Vakıfları Konusundaki Tartışmalar
 
1. Tartışmanın Ortaya Çıkışı ve Seyri
 
2. İbn Kemal ve Risale Fî Cevâz-ı Vakfı 'd-Derâhim ve'd-Denânîr
 
3. Ebüssuûd Efendi ve Risale fî Vakfı 'l-Menkûl
 
4. Çivizade'nin Karşı Görüşleri ve Para Vakıflarının Yasaklanması
 
5. Yasağa Karşı Tepkiler ve Bâlî Efendi’nin Mektupları
 
6. Mehmet Fenârî'nin Çivizade'ye Mektubu
 
7. Para Vakıflarının Serbest Bırakılması
 
8. Birgivî'nin Eleştirileri ve Risale li İbtâl-i Vakfı 'n-Nukûd
 
B. Kuruluş ve İşleyişleri Açısından Para Vakıfları
 
1. Vakfın Kuruluşu ve Vakfı ye'nin Tescili
 
2. İdâne (Kredi) İşlemleri (Nukûd-ı Mevkufenin İşletilmesi)
 
a) Muâmele-i Şer'iyye
 
aa) Muâmele-i Şer'iyye Konusundaki Düzenlemeler
 
ab) Ribâhorlar
 
b) Bey' İşlemleri
 
ba) Bey' Bât
 
bb) Bey' bi’l-Vefâ
 
bc) Bey' li'l-İstiğlâl
 
c) Karz-ı Hasen
 
d) Mudârebe ve Bidâa Usulleri
 
3. Para Vakıflarının İcra Ettiği Fonksiyonlar
 
4. Para Vakıflarının İdare ve Denetimi
 
C. Para Vakıflarının Uygulamada Aldığı Şekiller ve Tarihi Gelişimi
 
1. Avârız Vakıfları
 
2. Esnaf Sandıkları
 
3. Orta Sandıkları
 
4. Eytam Sandıkları
 
D. Para Vakıflarından Vakıflar Bankası'na
 
E. Para Vakıfları ve İslâm Bankacılığı
 
İKİNCİ BÖLÜM
 
DOĞRUDAN VEYA VASİYET YOLUYLA KURULAN VAKIFLAR
 
A. Doğrudan Kurulan Vakıflar
 
1. Ayişe Hatun bint Hacı Pîrî Vakfı
 
2. Hasan Bey Vakfı
 
3. Balaban b. Abdullah Vakfı
 
4. ..........bint..........Vakfı
 
5. ..........bint..........Vakfı
 
6. Sâre bint Mehmet Vakfı
 
7. Kemal b. Hoşkadem Vakfı
 
8. Meveddet bint Davut Vakfı
 
9. Hacı Lütfi b. Hasan Vakfı
 
10. Hace Abdullah Bahşî Vakfı
 
11. Çakırcıbaşı Kasım Ağa Vakfı
 
12. Şîrmerd Hâce b. Abdullah ve Zevcesi Selime Hatun bint Hasan Vakfı
 
13. Hacı Mustafa b. İsa Vakfı
 
14. Hacı Nevruz bint Abdullah Vakfı
 
15. Hacı Mehmed b. Yahya Vakfı
 
16. Hacı Hüseyin b. Hasan Vakfı
 
17. Selime bint Hasan Vakfı
 
18. Server bint Abdullah Vakfı
 
19. Mehmet Fakih b. Hüseyin Vakfı
 
20. Şaban b. Ramazan Vakfı
 
21. Hacı Süleyman b. Abdi Vakfı
 
22. Yusuf b. İsmail Vakfı
 
23. Ayişe Hatun bint Mahmut Vakfı
 
24. Çepnioğlu Vakfı
 
25. Na’âl Hasan b. Abdullah Vakfı
 
26. Ahmet Çelebi b. Hasan Vakfı
 
27. Mihriban Hatun Vakfı
 
28. Selver Hatun bint Abdullah Vakfı
 
29. Döndü bint Abdullah Vakfı
 
30. Turan Paşa bint Hacı Mustafa Vakfı
 
31. Ahmet Ağa b. Mahmut Vakfı
 
32. Ayişe bint Pîrî Ali Vakfı
 
33. Davut b. Merhum İbrahim Fakih Vakfı
 
34. Hasan b. Mürüvvet Vakfı
 
35. Zâhide bint Hacı Ali Vakfı
 
36. Ayişe bint Seyyid Ali Vakfı
 
37. Tavaşî Hasan Bey b. Abdullah Vakfı
 
38. Sinan Bey b. Abdülhay Vakfı
 
39. Ali Bey b. Hamza Vakfı
 
40. Hacı Yusuf b. Abbas Vakfı
 
41. Hüseyin b. Abdullah Vakfı
 
42. Şirin bint Abdullah Vakfı
 
43. Hacı Mehmet b. Abdullah (Hüsniye Hatun) Vakfı
 
B. Vasiyet Yoluyla Kurulan Vakıflar
 
1. Hüseyin b. Abdullah es Silâhî Vakfı
 
2. Hasan Halîfe Vakfı
 
3. İbrahim b. Abdullah Vakfı
 
4. Fatıma Hatun bint Ahmet Vakfı
 
5. İlyas b. Abdullah Bey Vakfı
 
6. Hızır Sûfî b. Bahşî Vakfı
 
7. Rûh bint Mehmet Vakfı
 
8. Abdi b. Emir Vakfı
 
9. Rahtuvan Bâyezid Bey b. Abdullah Vakfı
 
10. Üveys Çelebi b. Mehmet Vakfı
 
11. Hacı Halil b. Ömer Vakfı
 
12. Seyyide Hatun bint Eyüp Vakfı
 
13. Behram Bey b. Abdullah Vakfı
 
14. Kasım Bey Vakfı
 
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
 
ZÂVİYE VAKIFLARI VE DİĞER VAKIFLAR
 
A. Zâviye Vakıfları
 
1. İbrahim Ağa Zâviyesi
 
a) İdâne İşlemleri
 
b) Tahsilat İşlemleri
 
c) Gayrimenkul Alım-Satım ve Kira İşlemleri
 
d) Muhasebe Kayıtları
 
Mütevellîlere Ait Muhasebe Kayıtları
 
Câbîlere Ait Muhasebe Kayıtları
 
e) Zimem Kayıtları
 
f) Vakıf Görevlileri ve Mürtezika İle İlgili Kayıtlar
 
2. Selman Ağa Zâviyesi
 
a) İdâne İşlemleri
 
b) Tahsilat İşlemleri
 
c) Gayrimenkul İşlemleri
 
d) Vakıf Görevlileri
 
B. Üsküdar'da Faaliyet Gösteren Diğer Para Vakıfları
 
1. Abdullah Ağa Vakfı
 
2. Abdülbâkî Çelebi Efendi b. Şah Efendi Vakfı
 
3. Merhum Maktul Ahmet Paşa Vakfı
 
4. Arap Hakim Vakfı (Samandıra Camii Vakfı)
 
5. Ayasofya-i Sağir Camii Vakfı
 
6. Ayişe Hatun bint Şeyhî Vakfı
 
7. Bâşçı Hacı Vakfı
 
8. Benefşe Hatun Vakfı
 
9. Bezirhane-i Paşa Vakfı
 
10. Bulgurlu Mescidi Vakfı
 
11. Davut Paşa Vakfı
 
12. Mevlânâ Deniz Çelebi Efendi Bey Vakfı
 
13. Merhum Enem Vakfı
 
14. Ethem Çelebi Vakfı
 
15. Fatıma Hatun bint Abdullah Vakfı
 
16. Ferruh Kethüdâ b. Abdullah Vakfı
 
17. Geredeli Mescidi Vakfı
 
18. Gülfem Hatun Vakfı
 
19. Demirci Hamza Vakfı
 
20. Hamza Çavuş Vakfı
 
21. Hamza Fakih (Mescidi) Vakfı
 
22. Müezzin Hasan Vakfı
 
23. Hasan Bey b. Mehmet el-Fenârî Vakfı
 
24. Hatice Hatun Vakfı
 
25. Hayrettin Çavuş Vakfı
 
26. Hızır b. Yunus Vakfı
 
27. Hızır Bâlî Vakfı
 
28. Şah Huban bint Hamza Bey Vakfı
 
29. Hüsam Bey Vakfı
 
30. Hüseyin Ağa Vakfı
 
31. Pireli Hüseyin Bey Mescidi Vakfı